با بررسی روند تکامل این صنعت جوان که کمی بیش از 18 سال از حیاتش می‌گذرد، درمی‌یابیم که در طی همین ایام کوتاه، فرازوفرودهای بسیاری را در ایام حیات پنج دولت (هشتم، نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم) از سر گذرانیده و امروزه به نظر می‌رسد بیش از هر زمان دیگر فعالان این صنعت به‌ویژه در استان اصفهان با همه بیم و امیدها به تناوری آن امید بسته‌اند.
حال به نظر می‌رسد که رسیدن به مرحله پختگی این صنعت جوان که هرروز با قصه جدیدی در ادامه حیاتش روبرو می‌شود محقق نمی‌شود مگر بر اساس تداوم سیاست‌گذاری درست و همچنین هدف‌گذاری مناسب در مسیری طولانی که این صنعت رعنا با آن مواجه است.
نگاهی گذرا به حیات صنعت گردشگری در هفت سال اخیر
باروی کار آمدن دولت یازدهم و آغاز سیاست تنش‌زدائی، فعالان صنعت گردشگری به‌صورت مستقیم از این سیاست دولت جدید بهره‌مند شدند به گونه ای که حداقل در استان اصفهان رشد صنعت گردشگری که از اواخر دولت دهم آغازشده بود به‌یک‌باره از رشد فزاینده ای برخوردار شد، در طی سال‌های 1392 تا 1396 این صنعت با اجرای سیاست‌هایی همچون طرح احیای خانه‌های تاریخی و تغییر کاربری آن‌ها به گردشگری، پرداختن به ترویج مناسب صنایع‌دستی و هماهنگی این مجموعه هنری در راستای توسعه متوازن گردشگری و اجرای سیاست‌های بازاریابی و حمایت از سرمایه‌گذاری گردشگری از رشد شتابنده ای برخوردار شد.
در این میان اجرایی شدن طرح بین‌المللی برجام نیز نقش بسیار مهمی در راستای تشویق سرمایه‌گذاران و جذب سرمایه‌های سرگردان به سمت صنعت گردشگری ایفا کرد.
با این وصف از سال 1397 و با خروج یکجانبه دولت کنونی آمریکا از طرح بین‌المللی برجام و اجرای گام‌به‌گام تحریم‌های ناعادلانه و ظالمانه آمریکا علیه مردم ایران، شاهد کند شدن تدریجی این رشد فزاینده بودیم، بااین‌حال با تلاش‌های جمعی مسئولان و فعالان گردشگری همچنان شاهد رشد صنعت گردشگری در ایران و اصفهان البته با آهنگی کندتر در سال گذشته بودیم، به گونه ای که آمارها حاکی است که تا ابتدای سال 1398، نزدیک به 400 طرح سرمایه‌گذاری با سرمایه ای بالغ‌بر 120 هزار میلیارد ریال در پهنه استان اصفهان در حال اجراست که این خود نشان‌دهنده عزم جدی دولت و فعالان گردشگری برای ادامه این مسیر سخت است.
سال 1398 نقطه عطف گردشگری ایران
در سال 1397 به‌رغم بروز نشانه‌های منفی تحریم‌های ناعادلانه آمریکا همان‌گونه که ذکر شد، همچنان شاهد امیدواری فعالان گردشگری به ادامه روند توسعه پایدار کشور از منظر گردشگری بودیم و حتی تنگناهای اقتصادی، بروز تورم و تنش در بازار ارزهای خارجی نیز نتوانست خلل چندانی در اراده فعالان گردشگری در ادامه این مسیر ایجاد کند، لکن در سال 1398 شاهد بروز بحران‌های متعددی بودیم که عرصه را بر فعالان گردشگری بیش از گذشته سخت کرد که از آن جمله می‌توان به بروز ابعاد جدید تحریم‌های ظالمانه آمریکا، بروز سیل در بخش‌های مختلف کشور به‌ویژه در ایام نوروز و اوج سفرهای داخلی، کاهش تدریجی ورود گردشگران خارجی به کشور، بروز برخی بحران‌های داخلی نظیر بحران بنزین و هم‌اینک بحران بیماری کرونا اشاره کرد.
حال که در آستانه نوروز 1399 شاهد تعطیلی کامل تأسیسات گردشگری هستیم به نظر می‌رسد مسئولان با شناسایی تهدیدهای جدی که بر روند رشد این صنعت تأثیرگذار است، باید برای برون‌رفت از آن‌ها چاره‌ای بیندیشند.
بدون شک با پایان دوران فراگیری بیماری کرونا و نجات کشور از این بلیه و عادی شدن اوضاع، بهتر می‌توان آسیب‌های وارده به صنعت نوپای گردشگری ایران را برآورد کرد، لکن برخی از آن‌ها از هم‌اکنون قابل‌مشاهده است که از آن جمله می‌توان به رکود در سرمایه‌گذاری و حتی بهره‌برداری از واحدهای اقامتی، خطر بیکار شدن جمعی کارکنان این صنعت که اکثراً افراد تحصیل‌کرده و آموزش‌دیده در سطوح مختلف هستند، بروز معضلات بانکی و مالی برای سرمایه‌گذاران این صنعت، خطر توقف کامل فعالیت دفاتر خدمات مسافرتی و راهنمایان گردشگری اشاره کرد.
حال امید می‌رود تا مسئولان امر با اتخاذ سیاست‌های حمایتی بتوانند چاره ای مناسب برای موج ناامیدی‌های پیاپی پیش‌آمده در صنعت گردشگری ایران که در سال 1398 پدید آمده بیابند، زیرا زمان و سرعت عمل درترمیم این آسیب‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند، و اگر بپذیریم صنعت گردشگری برخلاف سایر صنایع فقط خدمات ارائه می‌کند، پس آسیب‌های وارده به آن برخی اوقات به‌راحتی قابل جبران نیست، پس بکوشیم تا زمان را در این زمینه از دست ندهیم.
* کارشناس ارشد گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان
انتهای پیام/
